Yozgat’ta, Büyük Nefes Köyünde uzun müddet araştırma ve hafriyat çalışması yapan Avusturya Klegenfurt Üniversitesinden Prof. Dr. Karl Strobel ile Almanya Heidelberg Üniversitesinden Dr. Christoph Gerber başkanlığındaki takım, 2005 yılında geniş bir alanda yaptığı yüzey araştırması sonrasında hazırladığı raporda, Büyük Nefes Köyü dışında, 15 farklı köy yakınlarında da antik kent kalıntılarının bulunduğuna dikkat çekildi.
Kalıntıların, Roma, Tunç Çağı, Bizans, Hitit, Birinci Tunç, Galat, Kalkolitik, Genç Kalkolitik, Orta ve Genç Demir Çağı, Helenistik, Genç Roma, Erken Bizans periyotlarına ilişkin antik eserler ve yerleşim yerleri olduğu belirtildi. Yozgat Merkeze bağlı Köseyusuflu ile Beyvelioğlu köyleri ortasındaki vadi içerisinde belirlenen Demir Çağı, Galat, Roma Dönemlerine ilişkin yerleşim yerleri ile mağaralar içerisinde Bizans devrine ilişkin kilise ve bitişiğinde de yapı kompleksinin bulunduğu söz edildi.
Turizm bölgesi Kapadokya ile Hattusaş ortasında yer alan Yozgat’ın antik çağlarda medeniyetlerin ve medeniyet yollarının kesiştiği nokta olduğunun da altı çizildi.
“ONDAN SONRA DA OSMANLILAR GELİYORLAR”
Beyvelioğlu köyünde ikamet eden 69 yaşındaki Kemal Öztürk, bölgede bulunan kaya yerleşim alanlarında insanların yaşadığını belirterek, şöyle konuştu:
“Burada daha evvelce Almanlar yaşamışlar, Hititler yaşamışlar, onlar gelmiş geçmiş. Ondan sonra da Osmanlılar geliyorlar, Osmanlılar yerleşiyorlar. Tarihi bir yer, tarihi bir köy. Akkale dediğimiz şu öbür tarafta yerleşim merkezi, vezirhaneler var.
Buraya madem teknik aramadan gelmişler, ben de oradaydım sordum, bana dediler ki; “burada vaktinde deniz varmış” ancak bu kalıntılar, o dalganın vurmalarından ileri gelen bir şey dediler. Akkale var burada, şurada Hırsız kalesi var, Küçük kale, Büyük kale var.
Daha üstte vezirhane dediğimiz bir yer var. Bizim koyunlar yatar, şu karşı kayaların altında, artık de köylerin ki yatıyor. Daha evvelden beşerler yaşamış burada, bu kayaların altında.”