Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, İstanbul Büyük Kent Belediyesi’ni bypass ederek, kentin su gereksinimini karşılayan Ömerli Barajı’nın yer aldığı Ömerli Havzası’ndaki Formula -1 pistinin bulunduğu arazinin mevcut imar planındaki 0,05’lik emsalinin “kamu yararı” gerekçesiyle yüzde 250 oranında artırılarak 0,15’e yükseltilmesi için Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’ndan talepte bulunduğunu açıkladı. Emsal artışının gerçekleşmesi durumunda 18.4 milyar TL’lik bir imar rantı oluşacak. Ayrıyeten pistin olduğu bölge müdafaa altındayken, havzanın yüzde 85’lik kısmı birinci derece sarsıntı riski içeriyor.
CHP İstanbul Milletvekili Salıcı’nın verdiği bilgiye nazaran, İstanbul’un su gereksiniminin değerli bir kısmını karşılayan Ömerli Barajı’nın bulunduğu Ömerli Havzası’nın yapılaşmaya açılması için hazırlık yapılıyor. İmar planında yapılacak değişiklikle Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kelam konusu bölgenin emsalinde artışa gitmesi halinde 324 bin metrekarelik yeni bir inşaat alanı oluşturulacak ve bölgenin yapılaşmaya açılmasına neden olacak.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na yolladığı talep yazısında şu sözler yer aldı:
“İstanbul ili Tuzla ilçesi Tepeören Mahallesi 9100 ada 3 parselde kayıtlı 2.166.098,15 m² yüzölçümlü mülkiyeti Melek Mehmet Paşa Hazinedar-ı Mehmed Süheyl Efendi Bin Ahmed Ağa Vakfı ismine kayıtlı taşınmazın “Formula-1 pistine ilaveten alışveriş merkezi, macera park, araba müzesi ve cümbüş merkezi” işlevlerinde kullanılmak üzere “Yapım ve tamirat karşılığı kiralama” modelinde kiralanması Vakıflar Meclisinin 08.01.2024 tarihli ve 23/20 sayılı kararı ile uygun görülmüştür. Kelam konusu işin 02.04.2024 tarihinde ihalesi yapılmış olup yüklenici ile 06.05.2024 tarihli ve 9730 sayılı inşaat üretim karşılığı kiralama ve işletme metodu ile kıymetlendirilmesine ait mukavele imzalanmıştır. Sözleşme kapsamında; taşınmaz üzerine AVM, macerapark, otomobil müzesi, tema park fonksiyonları yapılması planlanmaktadır. Taşınmaz imar planında; “Formula Spor ve Yarışma Alanı” kullanımda kalmakta olup Emsal=0,06 yapılaşma kaidesine sahiptir. Mevcut yapılaşma kuralları ve emsal ile 42.596,36 m²’lik inşaat yapılabilir.
Ancak; Vakıflar Meclisinin 08.01.2024 tarihli ve 23/20 sayılı kararı ile yapılması planlanan fonksiyonlar dikkate alındığında mevcut emsalin yetersiz kalacağı öngörülmektedir. Vakıflar Kanunu gereğince vakfın menfaatlerinin korunması, taşınmazların gelir oranlarının artırılarak ekonomiye kazandırılabilmesi, ayrıca Formula-1 yarışlarının Ülkemizde yapılması ile Ülkemizin tanıtımına, ekonomisine yapacağı katkı da göz önünde bulundurularak ve kamu faydası gözetilerek mülkiyeti Melek Mehmet Paşa Hazinedar-ı Mehmed Süheyl Efendi Bin Ahmed Ağa Vakfı adına kayıtlı İstanbul ili Tuzla ilçesi Tepeören Mahallesi 9100 ada 3 parselde kayıtlı 2.166.098,15 m² yüzölçümlü taşınmazın mevcut imar planında Emsal=0,06 olan yapılaşma şartının Emsal=0,15 olarak imar planı değişikliğinin yapılması ve 3194 sayılı İmar Kanununun 9 uncu maddesi gereğince re’sen onaylanması konusunda; Bilgilerinizi ve gereğini arz ederim.”
18,4 milyar TL rant oluşacak
Bölgede emsal artışı yapılması halinde 67 bin metre kare olan inşaat yapılabilir alan, 324 bin metrekareye çıkacak. Endeksa datalarına nazaran Kasım 2024’te Tuzla Tepeören’de satılık ticari gayrimenkul metre kare fiyatları 71 bin 379 TL olarak hesaplanıyor. Emsal artışının gerçekleşmesi durumunda; İstanbul Park ihalesini 4 milyar TL’ye alan firmaya, 18.4 milyar TL’lik bir imar rantı oluşturulacağı belirtiliyor.
Pistin olduğu alan müdafaa altında
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 13.02.2009 gün ve 103 sayılı kararı ile kabul edilen 1/100.000 ölçekli İstanbul Vilayet Etraf Sistemi Planına nazaran; pistin olduğu alan, “Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Kritik Değere Sahip Alan” ve “Doğal ve Kırsal Karakteri Korunacak Alan ” lejantında kalıyor.
İSKİ’nin hazırladığı taslak nitelikteki “Ömerli Baraj Gölü Havzası Muhafaza Planı”na nazaran de yapılaşmaya açılması planlanan bu alan ikinci muhafaza bölgesi olarak tanımlanıyor. Plana nazaran bu bölgede yeni yapılaşmaya müsaade verilmemesi, mevcut yapılarda kat adedinin artırılmaması; yalnızca kullanım gayesinin “daha kirletici olacak şekilde” değiştirmemesi kuralıyla tadilat, bakım ve tamirat yapılmasına imkan sağlanıyor.
İBB bypass ediliyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Vakıflar Genel Müdürlüğü, imar planında değişikliğe gitme yetkisi bulunan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bölge ile ilgili muhafaza planlarını by-pass etmek için farklı bir yol izledi. Vakıflar Genel Müdürlüğü, 26 Kasım’da Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurarak, Ömerli Havzası’nda bulunan ve 2 milyon metrekarelik büyüklükteki arazi üzerine kurulu Formula 1 pistinin mevcut imar planındaki 0,05’lik emsalinin yüzde 250 oranında artırılarak 0,15’e yükseltilmesi talep etti.
Gerekçe, Formula-1 yarışlarının tanıtıma ve iktisada etkisi
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, imar değişikliği ile ilgili Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na gönderdiği yazıda emsal artışına münasebet olarak “Formula-1 yarışlarının ülkemizde yapılması ile ülkemizin tanıtımına, iktisadına yapacağı katkı göz önünde bulundurularak ve kamu faydası gözetilerek emsalinin artırılması” gösterildi.
Biyolojik zenginlik tehlike altına girecek
Havza, varlıklı biyolojik çeşitliliği nedeniyle korunması gerekli doğal alan olarak tanımlanıyor. Havzada Türkiye çapında ender nitelikte 37’den fazla bitki çeşitliliği bulunuyor. Bu bitki çeşitlerinden 10 tanesi dünyada, ülkemizden öbür hiçbir yerde yetişmeyen endemik bitki olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten yeniden bu bölgedeki bitki çeşitlerinden 6’sı, Bern Kontratı kapsamında korunması zarurî bitkiler ortasında yer alıyor. Ayrıyeten havzada; bitki çeşitliliğinin yanı sıra, yapılan kuş müşahede çalışmalarında 42 tanesi Avrupa Birliği Yaban Kuşlarını Muhafaza Direktifi’nde yer alan 103 adet kuş cinsinin de tespit edildiği belirtiliyor. Ömerli Havzası içerisinde bulunan orman alanları, İstanbul ve Kocaeli’nin toplam orman varlığının yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor.
Havzanın değerli kısmı birinci derece zelzele riski içerisinde
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı döneminde yapılan araştırmalarda, Ömerli Havzası’nın yüzde 85’inin birinci derece zelzele riski içerisinde olduğu tespit edildiği biliniyor.
Salıcı: İhaleyi alan firmaya ödül olarak ikinci bir kıyak geçiliyor
CHP İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı, daha evvel İstanbul Park ihalesinin 7 milyon 683 bin dolar bedelli uydurma kefalet senediyle Lale Cander’e ilişkin Can Holding’e verilerek 4 milyar TL’lik kamu ziyanı oluştuğu ve geçersiz kefalet senedi ile ihaleye girme metodunun son yıllarda yaygın formda kullanıldığını ve bu yolla kamunun milyarlarca lira ziyana uğratıldığına dikkati çekmişti. Salıcı, pistin 2005 yılında inşa edildiğini ve bu güne kadar 9 defa Formüla 1 yarışlarına konut sahipliğini yaptığını anımsatarak, “Burada asıl emel Formula-1’in ülkemize getirilmesi değil. Düzmece kefalet senedi ile alınan ihalenin iptal edilmesi gerekirken, ihaleyi alan firmaya ödül olarak ikinci bir kıyak geçiliyor” dedi.